Dünyadaki gelişmiş ülkelerin en önemli ortak özellikleri, bilim ve inovasyondan beslenen rekabet güçlerinin olması ve güçlü üniversiteleri ve araştırma merkezleri sayesinde teknoloji ithal eden ve kullanan bir yapıdan ziyade, teknolojiyi üreten ve ihraç eden bir yapıya sahip olmalarıdır.
Bilimsel ve teknik bilgi birikimini artırmak amacıyla, sistematik bir temele dayalı olarak, yenilik üretmeye yönelik çaba ve bu bilgi birikiminin yeni uygulamalarda kullanımı olarak tanımlanan AR-GE (Araştırma ve Geliştirme) ise, küresel dünyada ülkelerin yüksek rekabet gücüne sahip bir yapıya dönüşmesinde büyük bir rol oynamaktadır. Bunun en önemli göstergesi de, dünyanın en güçlü ekonomisine sahip ülkelerin AR-GE harcama miktarları ve bu harcamaların gayri safi yurtiçi hasılaya oranının göreceli olarak diğer ülkelerden ne kadar fazla olduğudur.
Ülkemizde de AR-GE harcamaları için ayrılan payın arttırılması bir hükümet politikası olarak kabul edilmiş olup; bunun sonucunda yıllar içinde artış göstererek Gayrisafi yurtiçi AR-GE harcaması 2017 yılında bir önceki yıla göre 5 milyar 214 milyon TL artarak, %21,2 artışla 29 milyar 855 milyon TLye yükselmiştir.
Gayrisafi yurtiçi AR-GE harcamasının gayrisafi yurtiçi hasıla (GSYH) içindeki oranı 2016 yılında %0,94 iken, 2017 yılında %0,96ya yükselmiştir.
Bilimin üretildiği yerler olan üniversiteler, teknolojilerin AR-GE faaliyetleri ile sürekli yenilenmesini gerektiren bu rekabet ortamında, en önemli unsurlardandır. Üniversitelerde yürütülen temel araştırmalardan başarıya ulaşanlar teknolojik yeniliğe dönüşmekte, bu çalışmaları yapan araştırmacılar da sektör/sanayi projelerinde görev alarak bilgi ve deneyimlerini paylaşmaktadır. TÜİK verilerine göre 2017 yılında ülkemizde AR-GE harcamalarında mali ve mali olmayan şirketler %56,9 ile en büyük paya sahipken, bunu %33,5 ile yükseköğretim kurumları takip etmiştir.
“Üniversitemizden AR-GE Çalışmalarına Büyük Destek”
*2010 yılından itibaren yapılan Araştırma Geliştirme amaçlı projelere verilen desteklerin bugüne getirilmiş rakamsal karşılıkları.
Üniversitemiz, eğitim çalışmalarının yanı sıra, desteklediği ve öncülük ettiği AR-GE çalışmaları ile de hem bulunduğu bölgeye hem de ülke kalkınmasına katkı sağlamaktadır. Üniversitemiz bünyesindeki Bilimsel Araştırma Projeleri (BAP) Koordinatörlüğü aracılığı ile akademisyenlerimizin özellikle bilime, insan sağlığına, ülke ekonomisine ve kalkınmasına katkı sağlayacak projeleri desteklenmektedir. Üniversite Sanayi İşbirliği kapsamındaki projeler özendirilmekte ve ek destekler sağlanmaktadır.
Özellikle AR-GE odaklı projelerin hayata geçirilmesini teşvik eden ve üniversite-sektör işbirliğini güçlendirecek şekilde çalışmalarına ağırlık veren Üniversitemiz, Bilimsel Araştırma Projeleri (BAP) Birimi aracılığıyla farklı proje türlerine büyük miktarlarda destekler vermektedir.
Üniversitemizde BAP birimince altyapı projeleri de içinde olmak üzere, toplam 617 projeye destek verilmiştir.
Üniversitemizin sağladığı BAP desteklerinin yanı sıra, akademisyenlerimize TÜBİTAK, Avrupa Birliği, Orta Karadeniz Kalkınma Ajansı (OKA), Çorum İçin Bir Projem Var, Alaca’yı Düşünüyorum, San-Tez ve diğer Kamu kuruluşları ile işbirliği içinde yapılan projelerle birlikte bugüne getirilmiş rakamsal karşılık olarak yaklaşık 100.000.000 TL destekler sağlanmıştır.
“AR-GE Çalışmaları İçin Gereken Altyapı Harcamaları İçin Destekler”
Üniversitemiz, bilimsel değeri yüksek veriler ortaya koymayı hedefleyen projelere verdiği desteklerin yanı sıra, Araştırma-Geliştirme çalışmalarının yapılmasını sağlamaya yönelik altyapı desteklerine de büyük önem vermektedir. 2011 yılından 2018 yılı sonuna kadar AR-GE çalışmaları için altyapı yatırımları olarak; akredite laboratuvarları ile bazı referans testler için yetkilendirilen HÜBTUAM; Üniversite-Sektör işbirliği ile AR-GE çalışmalarının gerçekleşmesine ve teknoloji transferine zemin hazırlayan TEKNOKENT; Üniversitemizin farklı birimlerindeki mevcut laboratuvarlar için bina ve cihaz yatırımı; bilimsel çalışmaların alt yapısının oluşturulmasında gerekli olan kütüphane ve bilgi işlem ilişkili harcamalar sayılabilir. AR-GE hedefli bu çalışmalara yapılan destekler, maliyetlerin bugüne getirilmiş haliyle 155 milyon TL’yi bulmuştur.
Araştırma Geliştirme Çalışmaları İçin Desteklenen Alt Yapı Proje Bilgileri
“Öğretim Üyesi Başına Düşen Yayın Sayısı Yılda 0.87’yi Buldu”
Doğrudan ve dolaylı olarak AR-GE çalışmalarına verilen bu destek, Üniversitemizin bilimsel çıtasının her geçen gün hızla yükselmesine de önemli katkıda bulunmuştur. Özellikle projelerden elde edilen bilgi ve bulgular, evrensel bir akademik üretkenlik ve verimlilik göstergesi olan ulusal ve uluslararası yayınlara dönüşmektedir. Buna ek olarak, söz konusu yayın çalışmaları pek çok kurum/kuruluş tarafından yapılan üniversite sıralamalarında dikkate alınmaktadır. 2011 yılında kişi başına düşen yayın sayısı 0.34 iken, 2017 yılında bu sayı 0.87’ye ulaşmıştır. Kişi başına düşen yayın sayısı, pek çok kurum/kuruluş tarafından yapılan üniversite sıralamalarında da en önemli faktörlerden biri olarak dikkate alınmaktadır. Bu sıralamalardan URAP’ın, dünyadaki yaklaşık 25.000 yükseköğretim kurumu arasında ilk 2.500’ü bildirdiği sıralamada Üniversitemiz geçen yıla oranla 68 sıra yükselerek 2018 yılında 2.274’üncü sırada yer almak suretiyle büyük bir başarı göstermiştir. Bu yükseliş Üniversitemizin eğitime, bilime, araştırmaya verdiği değerin en somut göstergelerindendir.
Üniversitemiz bir çok alanda gösterdiği başarılı çalışmalar sonucu yakaladığı bu ivmeyi devam ettirmek için araştırma-geliştirme ve bilimsel çalışmalar kapsamında da desteğini sürdürmek amacıyla tüm imkanları seferber etmeye devam edecektir.
Hitit Üniversitesi Rektörlüğü
