Makine ve İmalat Teknolojileri alanında Türkiye’de ihtisaslaşan tek yükseköğretim kurumu olan Hitit Üniversitesinde, Çocuk Yoğun Bakım Ünitesi’ndeki entübe edilmiş çocukların tedavilerine yardımcı olan ve ağrılı işlemler sırasında konforunu sağlamayı hedefleyen emzik geliştirildi.
Hitit Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi öğretim üyesi Doç. Dr. Selen Özakar Akça tarafından yapılan çalışmalar neticesinde geliştirilen mekanik ventilatöre bağlı çocuk emziğinin Türkiye’de ilk olduğu belirtildi.
Doç. Dr. Özakar Akça, yaptığı açıklamada, yoğun bakımda yatan çocukların yaşadıkları stres ve ağrının kontrol altına alınmasının tedavi süreci için büyük önem arz ettiğini belirterek Türkiye’de mevcut olan emzik kalkanlarının mekanik ventilatöre bağlı çocuklar için ergonomik açıdan uygun olmadığını söyledi.
Mekanik ventilatöre bağlı olan çocukların yoğun bakım ortamında aileden ayrılma, alışılmış olan ev ortamından uzaklaşma, cihazların gürültüsü, tıbbi tedavi ve cerrahi işlemler gerektiren birçok prosedür gereği ağrılı uyaranlara maruz kaldıklarından stres yaşadıklarını ifade eden Doç. Dr. Özakar Akça, şunları kaydetti:
“İşte biz de çocuklarımızın karşılaştıkları bu sorunları giderme ve onarlara daha konforlu bir tedavi süreci sunabilmek adına çalışmalarımıza başlamıştık. Gerçekleştirdiğimiz yoğun çalışmalar neticesinde emziği entübasyon tüpüne uygun hale getirerek ergonomisini tamamladık. Türkiye’de ilk olan mekanik ventilatöre bağlı çocuk emziğini geliştirerek patentini aldık. Emziği, Çocuk Yoğun Bakım Ünitesi’nde yatan 12-24 ay arası entübe çocukların kendilerini sakinleştirmeye ihtiyaçlarının olduğu, emme yutma reflekslerindeki koordinasyonlarının iyi olmadığı, aspirasyon risklerinin olduğu, kilo almalarının ve taburcu olmalarının uzadığı, stres kaynaklı fizyolojik sağlamlığın bozulduğu durumları göz önüne alarak tasarladık. Çalışmamızdaki önemli kriterlerden biri de 3 yaşına kadar emzik kullanılabileceği oldu.”
Besleyici olmayan emme hayati öneme sahip
Çocuklarda kullanılan farmakolojik olmayan yöntemlerden besleyici olmayan emmenin hayati öneme sahip olduğunun altını çizen Doç. Dr. Özakar Akça, emzik kullanımının birçok ağrılı prosedürler sırasında analjezik etki sağladığını ve stresi azalttığı ifade ederek şöyle devam etti:
“Bu yöntem, çocuğun ağzına emzik yerleştirildiğinde narkotik olmayan bir mekanizma yoluyla emme refleksini aktive etmekte, dokunsal hassasiyet ve mekanik reseptörlerin uyarılması sonucu iç kaynaklı analjezik etkisi oluşturmaktadır. Emmek, yutmayı engellediğinden çocuğu aspirasyona karşı korumaktadır. Aynı zamanda taşikardisi olan stresli çocuklarda emzik kullanımı kalp hızında istikrarın sağlanmasına ve oksijenlenmenin artmasına neden olmakta, bebeğin sakinleşmesine olanak tanımaktadır. Emzik kullanan bebeğin, kendi kendini teselli ve yatıştırma gibi davranışsal organizasyonu gelişmekte, uyku için harcanan zaman ve uyanıklık düzeyleri artmaktadır. Bütün bu durumlar bebeğin az enerji tüketimini sağlamakta dolayısıyla bebeğin daha erken taburcu olmasına neden olmaktadır. Emme, yutma ve nefes alma koordinasyonu iyi olmayan stres altındaki çocukların tedavi planında, sakinleşmeyi desteklediği için emzik kullanılması önerilmektedir.”
Yoğun bakım servislerinde bebekler için emzik kullanımı öneriliyor
Anne ile bebeğin ayrı kalma durumları söz konusu olduğunda yoğun bakım servislerindeki bebekler için emzik kullanımı önerildiğini söyleyen Doç. Dr. Özakar Akça, anne ile bebeğin uzun süreli ayrı kalmak zorunda olduğu durumlarda bebeklerin emme reflekslerini kaybetme riski olduğu belirterek “Emme refleksinin korunması, fizyolojik sağlamlığın arttırılması ve bebeğin stresinin azaltılması için besleyici olmayan emmeye başvurulması gerekmektedir. Hitit Üniversitesi olarak patentini aldığımız ürünün klinik çalışmalar ile daha da geliştirilmesi için TÜBİTAK’a başvurusunu yaptık ve ilerleyen süreçte ticarileştirilmesi planlanıyor.
Hitit Üniversitesi “Başvuru Sahibi” Olarak Patenti Aldı
Sağlıktan mühendisliğe kadar birçok alanda yürütülen akademik çalışmaları değerlendirerek patent/faydalı model alınabilecek akademik buluşlar üzerinde yoğun çalışmalar yapan Hitit Üniversitesi, “Mekanik Ventilatöre Bağlı Çocuk Emziği” buluşunun patentini “başvuru sahibi” olarak aldı.
Akademik buluşlar için patent/faydalı model başvuru dosyalarının hazırlanması ve başvuru süreci Teknoloji Transfer Ofisi tarafından yürütülüyor.
