Hitit ve İskenderun üniversitelerinden bilim insanlarının işbirliğiyle yürütülen bir proje kapsamında, diz, kalça, omuz gibi eklemlerde bulunan hasarlı kıkırdak doku yerine kullanılabilen biyomalzemelerin standarda uygun olup olmadığını daha ucuz ve kısa sürede belirleyen biyotribometre cihazı geliştirildi.
Hitit Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Dr. Öğretim Üyesi Yusuf Kanca ve İskenderun Teknik Üniversitesi öğretim üyelerinden Doç. Dr. Erdoğan Kanca’nın, TÜBİTAK desteğiyle geliştirdiği biyotribometre cihazın Türkiye’de bir ilk olduğu belirtildi.
Dr. Öğretim Üyesi Yusuf Kanca, yaptığı açıklamada, eklem rahatsızlığı bulunan insanlar için hasarlı kıkırdak yerine kullanılan biyomalzemelerin sürtünme ve aşınma performansına dair verilerin elde edilmesinde yapılan testlerin standartlara uygun olmasının büyük önem arz ettiğini, ancak Türkiye’de söz konusu verilerin geleneksel test cihazları ile elde edilebildiğini söyledi.
Geleneksel cihazlarla yapılan test işlemlerinin her zaman doğru sonuçlar vermediğini ve bu durumun malzeme geliştirme süreçlerini olumsuz etkilediğini anlatan Dr. Öğretim Üyesi Kanca, şunları kaydetti:
“İşte biz bu sorunları aşmak için eklem rahatsızlığı bulunan vatandaşlarımızın ihtiyaç duyduğu en uygun biyomalzemeleri belirleyecek bir cihaz geliştirmek üzere proje hazırlamıştık. 2018 yılında TÜBİTAK tarafından da desteklenen projemiz kapsamında uzun süren çalışmalarımız sonucunda, Türkiye’de ilk olan bir biyotribometre cihazı geliştirdik. Bu cihaz, biyomalzemelerin sürtünme ve aşınma performansını ISO ve ASTM standartlarına uygun olarak fizyolojik şartlarda değerlendirerek eklemlerde kullanımının uygun olup olmadığını tespit edebiliyor.”
Cihazın büyük ilgi görmesi bekleniyor
Dr. Öğretim Üyesi Kanca, yeni cihazla, malzeme geliştirme aşamasında eklem protezi prototipine de ihtiyaç duyulmadan pin, plaka, disk gibi geometrik yüzeyler kullanarak malzemenin sürtünme ve aşınma performansına dair verilerin çok daha ucuz ve hızlı bir şekilde toplanabildiğini ifade ederek, şöyle devam etti:
“Eklem simülatörü ile söz konusu biyomalzemelerin sürtünme ve aşınma performansını değerlendirme süreçleri haftalarca zaman alabilirken, bizim geliştirdiğimiz cihaz ile birkaç gün içinde tamamlanabilmektedir. Dahası, geliştirilen cihaz ile testler vücut sıcaklığında ve biyolojik sıvılar içerisinde yapılabilmektedir. Hiç durmadan saatler veya günlerce sürmesi gereken bu testler esnasında buharlaşan test sıvısını geliştirdiğimiz şırınga pompa sistemi ile takviye etmek mümkün. Cihaz ile eklem protez malzemelerine ek olarak beyin ve deri dokuları için geliştirilen biyomalzemelerin sürtünme ve aşınma açısından klinik performansı da test edilebilmektedir. Bu kadar üstün özellikleri bulunan cihazımıza bahsettiğimiz alanlarda biyomalzeme geliştiren firmalar ile sürtünme ve aşınma testleri yapan üniversite laboratuvarlarının büyük ilgi göstereceğini düşünüyoruz.”
Maliyeti yurt dışındaki muadillerine göre çok daha düşük
Yaklaşık 250 bin liraya geliştirilen cihazın, yurt dışındaki muadillerine göre çok daha hesaplı olarak piyasaya sürülebileceğini ifade eden Kanca, “Cihazımızın piyasaya sürülmesi için sağlık teknolojileri alanında faaliyet gösteren firmalarla temas halindeyiz, bir an önce piyasaya kazandırılması için girişimlerimiz devam ediyor. Makine ve imalat teknolojileri alanında ihtisaslaşan tek üniversite olarak bu cihazla ülkemize ciddi bir katkı sunacak olmanın mutluluğunu yaşıyoruz” diye konuştu.
